Videobellen mogelijke manier om papegaaien contact met elkaar te geven
24-04-2023
Uit nieuw onderzoek blijkt dat papegaaien gebruik kunnen leren maken van videobellen om contact te maken met andere papegaaien. De dieren konden leren om, geholpen door hun eigenaar, een videogesprek te starten en een gesprekspartner uit te kiezen. Afgaande op de onderzoeksresultaten en de ervaringen van hun eigenaars lijkt dit voor de meeste van de vogels die aan het onderzoek meededen een positieve werking te hebben.
In het onderzoek werd 18 papegaaien van verschillende soorten geleerd om met het luiden van een belletje aan te geven dat ze een videogesprek wilden starten. Hun eigenaar liet dan een beeldscherm zien met foto’s van verschillende andere papegaaien. De papegaai kon dan aanwijzen met wie hij wilde bellen, waarop de eigenaar het videogesprek startte.
Tijdens de eerste aanleerfase lieten drie vogels tekenen van stress zien die niet verminderden, waarna ze uit het onderzoek werden gehaald. De overige 15 vogels gingen door naar fase twee, waarbij de vogels zelf konden aangeven of ze wilden bellen en met wie. De meeste daarvan waren volgens de onderzoekers erg geïnteresseerd om te bellen en gebeld te worden. Eigenaren meldden bovendien dat hun vogels graag meededen, nieuwe dingen leerden van de vogels waarmee ze belden, kalmer werden of meer zelfvertrouwen leken te hebben. Er werden geen negatieve ervaringen gemeld.
Papegaaien zijn hele sociale dieren en contact met andere papegaaien is voor hen belangrijk. Als huisdier leven ze vaak alleen of samen met door mensen gekozen andere vogels. Dit onderzoek geeft een manier aan waarop de papegaaien op eigen initiatief contact konden zoeken met een andere papegaai van hun eigen keuze. Dat zij hier zo positief op reageren, maakt duidelijk dat sociaal contact met andere papegaaien voor hen een duidelijke behoefte is.
De onderzoekers geven aan dat echt contact met andere papegaaien niet altijd zo eenvoudig te realiseren is. Gedwongen contact met een soortgenoot die ze niet zelf uitkiezen kan bijvoorbeeld leiden tot angst of agressie en bovendien moet rekening worden gehouden met het risico op besmettelijke ziektes. Contact via videobellen, waarbij de papegaai veel eigen keuze heeft, kan dit soort nadelen ondervangen.
Wel is belangrijk dat de eigenaar hierbij zelf een rol speelt. Dat gaat niet alleen om de bediening van de apparatuur en het erop toezien dat deze heel blijft. Ook moet de eigenaar goed kunnen herkennen of zijn vogel last krijgt van stress, zodat hij het gesprek kan afbreken als dat nodig is. Ook moet er rekening mee worden gehouden dat er mogelijk op het scherm dingen te zien of horen kunnen zijn waar een van beide vogels van schrikt. Videobellen is dus geen manier om een vogel die veel alleen wordt gelaten, toch wat afleiding te geven terwijl hij alleen is. Daarnaast is het ook belangrijk dat een eigenaar in zijn eigen enthousiasme niets aan de vogel opdringt: het wel of niet gebruik maken van videogesprekken of het laten voortduren van het gesprek moet een keuze zijn van de papegaai, niet van zijn eigenaar.
Bovendien moet een vogel eerst aanleren hoe dit werkt en vooral ook wennen aan de beelden en geluiden. Sommige vogels vinden dit in eerste instantie eng, dus het is belangrijk om dat stapsgewijs aan te pakken en het dier niet zomaar te confronteren.
Er is nog veel te onderzoeken op dit gebied; zo moet bekeken worden of videobellen ook interessant blijft voor de vogels als ‘het nieuwtje eraf is’, of dat regelmatig videobellen ook ongewenste effecten kan hebben zoals frustratie omdat de vogel niet daadwerkelijk bij de andere papegaai kan komen.
Uiteindelijk blijft echt contact met een andere papegaaiachtige in veel gevallen toch het meest ideaal; maar dan wel op zo’n manier dat de vogels hun eigen gezelschap kunnen uitkiezen en ook bij elkaar uit de weg kunnen gaan als ze daar behoefte aan hebben. Videobellen, op de juiste manier aangeleerd en uitgevoerd, zou echter een goede vorm van verrijking kunnen zijn die contact met soortgenoten mogelijk maakt en tegelijkertijd de band met de eigenaar versterkt.
Bron:
Birds of a Feather Video-Flock Together: Design and Evaluation of an Agency-Based Parrot-to-Parrot Video-Calling System for Interspecies Ethical Enrichment. Kleinberger et al, 2023. Proceedings of the 2023 CHI Conference on Human Factors in Computing Systems.
