Toestemming voor gebruik blauwtong vaccin in Nederland
03-05-2024
Blauwtong heeft voor heel veel ellende gezorgd de afgelopen 8 maanden (zie ook ons eerdere nieuwsbericht en het praktische document). Het blauwtongvirus serotype 3 zorgde voor ernstig zieke schapen, runderen en soms andere herkauwers. Sinds de uitbraak zijn er al tienduizenden dieren aan blauwtong overleden.
Met de zomerse temperaturen van de afgelopen week, worden de knutten die het virus overbrengen weer actief. Zonder vaccinatie is de voorspelling dat blauwtong weer de kop gaat opsteken deze zomer, maar nu is er dan toch eindelijk goed nieuws:
Vaccineren kan bijna beginnen!
Door een besluit van minister Adema van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) is er nu toestemming voor het gebruik van een nog niet geregistreerd vaccin (genaamd Syvazul BTV 3) tegen blauwtongvirus serotype 3 bij schapen en runderen.
Zoals het er nu naar uit ziet worden er begin komende week 1 miljoen doses van het blauwtong vaccin geleverd aan Nederland. In de weken daarna komt er meer van dit vaccin beschikbaar; de planning is na twee weken nogmaals 1 miljoen doses.
De verwachting is dat de farmaceut nog meer van dit vaccin zal produceren. Hoe snel dit zal gaan en hoeveel doses van het vaccin er uiteindelijk precies geleverd gaan worden aan Nederland is niet goed te voorspellen.
Versnelde beoordeling van het vaccin
De veiligheid, werkzaamheid en kwaliteit van het vaccin zijn positief beoordeeld door het Bureau Diergeneesmiddelen van het agentschap College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (aCGB) en het College toelating diergeneesmiddelen (Ctd).
De versnelde beoordeling, waar minister Adema (LNV) om had verzocht, en de goede samenwerking tussen de Spaanse farmaceut Syva, Bureau Diergeneesmiddelen, Wageningen Bioveterinary Research (WBVR) en het ministerie van LNV hebben ervoor gezorgd dat het nog niet geregistreerde vaccin zo snel beschikbaar kon komen voor Nederland.
Door vaccinatie hopelijk geen blauwtong piek deze zomer
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit houdt een overzicht bij van de blauwtong besmettingen (zie hier). Tot nu toe zijn er dit jaar zijn er nog geen nieuwe besmettingen gemeld. Dat komt doordat de knutten die het virus overbrengen in de winter niet of nauwelijks actief zijn.
De zomerse temperaturen in Nederland in combinatie met de vele regen van de afgelopen tijd zijn ideaal voor de voortplanting en activiteit van de knutten. Zonder vaccinaties zou dan ook een nieuwe golf aan blauwtong besmettingen worden verwacht.
Door nu grootschalig te vaccineren wordt een piek in blauwtongbesmettingen deze zomer hopelijk voorkomen.
Vaccinatie nog niet mogelijk voor alle risicogroepen
Met het aantal vaccins dat de komende tijd geleverd wordt, kan helaas niet ieder dier dat risico loopt op blauwtong worden gevaccineerd. Er is daarom een plan opgesteld hoe de vaccinaties het beste kunnen worden ingezet.
Het doel van de vaccinaties is in eerste instantie om ernstige ziekte en sterfte van dieren te voorkomen. Runderen spelen dan wel een grote rol in het verspreiden van het blauwtongvirus, maar omdat schapen ernstiger klachten krijgen en vaker aan het virus sterven dan runderen, krijgen schapen voorrang bij het vaccineren.
De eerste vaccins zijn bedoeld voor:
- relevante zeldzame huisdierrassen
- herkauwers op kleinschalige houderijen met een publieksfunctie (zoals kinderboerderijen)
- schapen
Hierbij wordt 20% van de vaccinaties ingezet voor de eerste twee groepen en 80% voor schapen.
Is binnen deze drie groepen aan de vraag voor vaccinatie voldaan, dan is vooralsnog het advies om te starten met het vaccineren van runderen die dag en nacht buiten lopen (zoals jongvee dat geweid wordt). Dit advies kan nog veranderen.
Bekijk voor alle details de Vaccinatiestrategie.
Vaccinatie afspraak maken
Het Syvazul BTV3 vaccin is bedoeld voor schapen en runderen. Voor schapen is een eenmalige vaccinatie nodig. Runderen moeten twee keer worden gevaccineerd, met enkele weken tussentijd.
De bescherming van het vaccin is pas na 4 weken optimaal. Het is daarom belangrijk dat er haast wordt gemaakt met de vaccinaties.
Heeft u dieren die u tegen blauwtong wilt laten vaccineren? Neem dan contact op met uw dierenarts. Uw dierenarts kan u vertellen of de vaccins al beschikbaar zijn voor uw dieren en wat de prijs van het vaccin en de toediening ervan is.
Heeft u een vaccinatie afspraak gemaakt? Zorg er dan voor dat u alles goed voorbereidt, zodat het vaccineren zo snel mogelijk kan verlopen. Uw dierenartspraktijk kan u hiervoor tips geven. Zo kunnen er in korte tijd zoveel mogelijk dieren in Nederland worden gevaccineerd.
Opstallen in de schemering en nacht
Is vaccinatie voor uw dieren (nog) niet mogelijk en/of wilt u uw dieren beschermen totdat het toegediende vaccin goed werkt? Dan doet u er verstandig aan om uw dieren (waar mogelijk) binnen te houden. Zo verkleint u het risico op besmetting met blauwtong. Dit opstallen is vooral in de schemering en de nacht belangrijk, omdat de knutten op die momenten het meest actief zijn.
Bij het opstallen is het wel heel belangrijk dat u de stal goed ventileert. Dit maakt de stal voor knutten minder aantrekkelijk. Daarnaast verkleint het de kans op ontwikkeling van bijvoorbeeld luchtwegaandoeningen bij de binnen gehouden dieren.
Een veel gestelde vraag: Hoe zit het met andere blauwtong vaccins?
Tot nog toe zijn er geen andere blauwtong vaccins toegelaten voor gebruik in Nederland:
- Het gebruik van een Duits autogeen vaccin tegen blauwtongvirus serotype 3 is in Nederland verboden. De veiligheid was niet gegarandeerd en dieren bleken zelfs blauwtong te kunnen krijgen van deze vaccinatie. De geleverde vaccins zijn inmiddels teruggeroepen door de Duitse producent.
- In Zuid-Afrika bestaat een vaccin dat wordt toegepast bij blauwtongvirus serotype 3, maar dat is in de EU niet toegestaan. Dat komt omdat dit een type vaccin is waarbij risico bestaat dat er nieuwe, gevaarlijke(r) varianten van het virus ontstaan.
- Er zijn vaccins tegen andere serotypen blauwtongvirus, maar die werken alleen bij het serotype waar ze voor zijn gemaakt (serotypen 1, 4 en 8) en niet bij dit serotype 3.
De verwachting is wel dat er nog een ander blauwtong vaccin op de markt gaat komen.
Tot slot: Meldplicht blauwtong blijft gelden
Voor blauwtong geldt een meldplicht bij de NVWA. Vertoont uw dier verschijnselen van blauwtong, neem dan contact op met uw dierenarts.
* UPDATE: Op 13-05-2024 is toestemming gegeven voor gebruik van een tweede vaccin tegen blauwtong bij schapen en runderen in Nederland. Het gaat om het vaccin van de farmaceut Boehringer Ingelheim. De verwachting is dat er voor halverwege juni 1,3 miljoen doses geleverd worden aan de Nederlandse markt. Voor schapen is 1 injectie nodig en voor runderen 2 injecties. Meer informatie vindt u op de website van de Rijksoverheid.
* UPDATE: Op 24-05-2024 is toestemming gegeven voor gebruik van een derde vaccin tegen blauwtong bij schapen en runderen in Nederland. Het gaat om het vaccin van de farmaceut Kernfarm/CZ Vaccines. Er zijn per direct 2 miljoen doses beschikbaar voor de Nederlandse markt. Zowel bij schapen als bij runderen zijn 2 injecties nodig, waarbij er enkele weken tussen de 1e en de 2e vaccinatie zit. Meer informatie vindt u op de website van de Rijksoverheid.
Bronnen
- Nieuwsbericht Rijksoverheid (24-05-2024): '3e vaccin tegen het blauwtongvirus goedgekeurd voor gebruik'
- Nieuwsbericht Rijksoverheid (13-05-2024): ‘2e vaccin tegen het blauwtongvirus goedgekeurd voor gebruik’
- Nieuwsbericht Rijksoverheid (26-04-2024): ‘Vaccin tegen het blauwtongvirus goedgekeurd voor gebruik’
- Kamerbrief: ‘Blauwtongvaccin goedgekeurd voor gebruik en overige stand van zaken blauwtong’
- Nieuwsbericht College ter Beoordeling van Geneesmiddelen: 'Wat weten we over het nieuwe blauwtongvaccin?'
- Nieuwsbericht NVWA: ‘Gebruik het Duits autogeen vaccin voor Blauwtong niet’
- Nieuwsbericht Gezondheidsdienst voor Dieren: 'Resultaten onderzoek ziekteverschijnselen BTV-3 op besmette bedrijven'