Extra zorg voor oudere huisdieren

11-10-2023

Ook bij huisdieren kan ouderdom met gebreken komen, zoals gewrichtsklachten waardoor ze minder gemakkelijk bewegen. Daarom zijn er vaak aanpassingen en extra zorg nodig. Je kunt veel doen om je oudere dier toch comfortabel te laten leven. In de oktober seniorenmaand geeft het LICG daarover extra tips.

Gewrichtsproblemen
Bij het ouder worden ontstaan vaak gewrichtsproblemen. Artrose komt veel voor bij allerlei diersoorten. Dit is een vorm van gewrichtsslijtage waarbij kraakbeen verslechtert en vermindert. Dat kraakbeen werkt normaal gesproken als een buffer om de krachten in het gewricht op te vangen. Zonder goed kraakbeen ontstaan er snel beschadigingen en ontstekingen in het gewricht. Daardoor wordt het gewricht pijnlijk en stram. Artrose komt veel voor bij oudere dieren, maar soms ook al op jongere leeftijd dan je zou denken: bij katten soms al vanaf een jaar of 6!

Een andere aandoening die regelmatig voorkomt is spondylose. Dit is slijtage van de wervels en tussenwervelschijven. Hierbij gaat het bot woekeren en ontstaan uitsteeksels aan de wervels, waardoor de rug niet meer zo goed kan bewegen. In het beginstadium kan dat pijn veroorzaken, later vooral stijfheid van de rug.

Tekenen van gewrichtsklachten
Signalen die wijzen op gewrichtsklachten zijn bijvoorbeeld moeite met opstaan en op gang komen, niet meer ergens op of af willen springen, tussenstapjes gebruiken, moeite met traplopen, naast de bak plassen, minder snel zitten en liggen op verzoek, minder zin in wandelen en spelen, zichzelf minder goed poetsen en bepaalde bewegingen of ook sommige ondergronden vermijden. Onzindelijkheid of ongehoorzaamheid kunnen dus ook een gevolg zijn van pijnlijke gewrichten!

Bij konijnen en knaagdieren kunnen op de voetzolen knobbels ontstaan doordat de dieren anders op hun poten leunen. Die kunnen open gaan en gaan ontsteken. Dit heet pododermatitis, wat erg pijnlijk is en lastig te behandelen.

Aanpassingen
Door de leefomgeving van je dier en dat wat je van hem vraagt, aan te passen aan zijn mogelijkheden, zorg je ervoor dat je dier comfortabel blijft. We geven hieronder een aantal voorbeelden:

Hond

• Til de hond in en uit de auto of koop een loopplank, zodat hij niet hoeft te springen. Zorg ook in de auto voor een ondergrond die niet glad is en voor een comfortabele ligplek.
• Mag je hond op bank of bed, zet daar dan een opstapje voor hem neer. Let op dat de bovenkant daarvan niet glad mag zijn!
• Heb je een gladde vloer in huis, zoals laminaat, leg daar dan kleden op. Met stijve gewrichten is het pijnlijk om jezelf in evenwicht te moeten houden. Bovendien zorgt uitglijden voor nog meer gewrichtsschade.
• Zorg voor een zachte, warme slaapplek en voorkom optrekkende kou. Kies voor een mand of kussen dat zowel zacht is als steun geeft. Zorg dat de ruimte waarin de hond slaapt niet te koud is; kou zorgt voor extra stijfheid. Houd natuurlijk ook rekening met zijn eigen voorkeur; honden met een dikke vacht hebben het snel warm.
• Laat je hond niet steeds gaan zitten en liggen. Zitten is best belastend voor zijn heupen en overeind komen kan hem pijn opleveren.
• Wees geduldig als je hond minder goed doorloopt tijdens het wandelen en pas je aan zijn tempo aan. Ga liever vaker en korter naar buiten dan één heel lange wandeling. Let ook op de ondergrond: mul zand is bijvoorbeeld zwaar voor de gewrichten.
• Voor grote honden kan het fijn zijn de voer- en drinkbakken wat hoger te plaatsen.

Kat

• Maak opstapjes en loopplankjes zodat de kat toch op zijn favoriete, hogere plekken kan komen zonder grote sprongen te maken.
• Zorg voor voldoende warme en zachte slaapplekjes. Katten houden van warmte, dus bij de verwarming is vaak favoriet. Ook een pittenkruik of andere veilige warmtebron kan prettig zijn voor stramme gewrichten.
• Kies een kattenbak die groot genoeg is zodat de kat zich gemakkelijk kan omdraaien. Zorg ook voor een lage instap. Zet bakken op elke verdieping van het huis zodat traplopen geen obstakel is om bijtijds bij de bak te komen. Kijk of de kat goed uit de voeten kan met de vulling van de bak en er niet te veel in wegzakt.
• Help bij de vachtverzorging als de kat dat niet meer zo goed zelf kan. Let extra op moeilijk bereikbare plekken zoals de achterkant van zijn lijf.

Konijnen

• Verblijven met verdiepingen zijn niet geschikt voor dieren met gewrichtsklachten, dus kies voor gelijkvloerse huisvesting. Een grote ren is handiger dan een (tralie-)kooi waar ze in- en uit moeten springen. Een konijn met stramme poten kan gemakkelijk blijven hangen achter de onderste tralies onder het deurtje van de kooi, met ernstige gevolgen!
• Zorg voor een ondergrond waarop de konijnen niet uitglijden. Zorg ook dat de grond zacht genoeg is om knobbels en ontstekingen aan de poten te voorkomen. Leg eventueel matten of kleedjes neer, maar pas op dat de konijnen daar niet van eten. Houd het hok goed schoon en droog om eventuele infecties tegen te gaan.
• Controleer dagelijks of het konijn geen blindedarmkeutels in zijn vacht of aan zijn poten heeft hangen. Spondylose komt veel voor bij oudere konijnen en met een stijve rug kunnen ze niet goed bij hun anus om de keutels direct daaruit op te eten. Omdat blindedarmkeutels zachter zijn dan de gewone keutels, blijven ze snel plakken in de vacht of onder de achterpoten. Let op, trek vastzittende keutels niet te hard los, want dan trek je haren uit de poten en die hebben ze juist nodig om de zolen te beschermen. Ook is het vel van een konijn kwetsbaar. Gebruik dus liever vochtig keukenpapier of een nat doekje en werk de keutels voorzichtig met je vingers en nagels uit de vacht.
• Geef de konijnen een toiletbak met lage instap en kies een zachte strooisellaag.

Andere dieren
Natuurlijk zijn er ook voor andere diersoorten aanpassingen mogelijk en nodig. Denk daarbij aan de bodembedekking die zacht genoeg moet zijn en grip moet geven, de bereikbaarheid van eten, drinken en toiletgelegenheid, een voldoende warme omgeving en genoeg mogelijkheden om op hun eigen niveau te blijven bewegen. Controleer of dieren zichzelf nog schoon kunnen houden en help ze daarbij als dat nodig is. Check ook de nagels, die door minder bewegen vaak minder snel afslijten. Dat laatste geldt uiteraard ook voor hond, kat en konijn.

Overgewicht tegengaan
Als een dier te zwaar is, worden zijn gewrichten nog meer belast. Overgewicht is zeker voor oudere dieren een risico, omdat ze vaak minder bewegen en de stofwisseling ook langzamer kan worden. Geef daarom niet te veel voer, maar wel voer van een goede kwaliteit en liefst speciaal voor senioren, zodat de dieren alle voedingsstoffen binnenkrijgen die ze nodig hebben. Is je dier te dik, vraag dan aan de dierenarts hoe je hem op een verantwoorde manier kunt laten afvallen. Dat kan de pijn bij het bewegen verminderen en helpt ook om allerlei andere aandoeningen te voorkomen.

Pijnstilling
Gewrichtsklachten veroorzaken meestal pijn. Overleg daarom met de dierenarts of het geven van pijnstillers voor je dier de klachten kan verlichten. Vaak genoeg wordt gezien dat bijvoorbeeld oudere katten en honden die weinig actief zijn, na pijnstilling weer willen spelen en wandelen en jaren jonger lijken. Een duidelijk teken dat ze dagelijks pijn hadden, die met pijnstilling goed te voorkomen is! Geef nooit zomaar zelf pijnstillers, want niet alles is geschikt voor elk dier en pijnstillers die voor mensen bedoeld zijn, kunnen zelfs dodelijk zijn voor je dier.

Met extra zorg kunnen oudere dieren een prima leven lijden. Op onze website vind je nog meer informatie over oudere dieren, zoals het artikel over ouderdomskwalen, zorgen voor je oudere kat en dementie bij hond en kat.