Blauwtong breidt zich steeds verder uit in Nederland

07-11-2023

Een grote blauwtong uitbraak houdt Nederland sinds begin september in zijn greep. Vooral schapen worden ernstig ziek en het sterftepercentage is hoog. Er is geen medicijn tegen het blauwtongvirus; behandeling bestaat uit symptoombestrijding en ondersteunende maatregelen. Bij een deel van de dieren is euthanasie uiteindelijk de beste keuze, om ondraaglijk lijden te voorkomen. Ook andere herkauwers (zoals runderen, geiten en alpaca’s) worden getroffen door deze ziekte. Blauwtong is niet besmettelijk voor mensen.

Blauwtongvirussen worden overgedragen door knutten (kleine muggen). Dieren kunnen elkaar niet via direct contact besmetten. Het opstallen van dieren in een goed geventileerde stal tijdens de schemering en nacht (de periode dat de knutten actief zijn) vermindert de kans op besmetting.

Waar het virus precies vandaan komt is niet bekend. Er bestaan verschillende vormen van het blauwtongvirus, serotypen genoemd. Bij deze uitbraak gaat het om serotype 3; een eerdere uitbraak in 2006-2008 werd veroorzaakt door serotype 8.

Om blauwtong te kunnen voorkomen is vaccinatie nodig. Op dit moment bestaat er in de Europese Unie helaas nog geen vaccin tegen het huidige serotype.*

Voor blauwtong geldt een meldplicht. Inmiddels komt blauwtong in alle provinciën van Nederland voor en zijn al meer dan 4500 besmettingen bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) gemeld. Ook in België en Duitsland zijn recent blauwtong besmettingen gemeld.

Wat de lange termijn gevolgen zijn van deze blauwtong uitbraak is nog niet precies te zeggen. Wel is duidelijk dat we er ook in 2024 nog lang niet vanaf zullen zijn.

Bent u een (hobby)houder van herkauwers of heeft u vanuit uw beroep te maken met deze diersoorten en hun eigenaren? Lees dan ons Praktisch document Blauwtong voor meer informatie over deze belangrijke ziekte. Daarin onder meer antwoord op veelvoorkomende vragen zoals:

• Welke dieren kunnen blauwtong krijgen?
• Hoe worden dieren besmet?
• Wat zijn de symptomen?
• Wat is er bekend over lange termijn gevolgen?
• Hoe wordt de diagnose gesteld?
• Bestaat er een behandeling?
• Hoe beschermt u een dier tegen blauwtong?
• Hoe zit het met de meldplicht bij een verdenking op blauwtong?
• Waar kunt u actuele en aanvullende informatie vinden?

* UPDATE: Op 26-04-2024 is toestemming gegeven voor het gebruik van een vaccin tegen blauwtong bij schapen en runderen in Nederland. Meer hierover vindt u in ons nieuwsbericht van 03-05-2024 en op de website van de Rijksoverheid.