Chlamydophila infectie bij de kat

Feline chlamydiose is een ziekte bij de kat die wordt veroorzaakt door de bacterie Chlamydophila felis. Er bestaan verschillende soorten Chlamydiabacteriën. In de meeste gevallen is deze bacterie zeer gastheerspecifiek, dat wil zeggen dat elke soort slechts één of enkele diersoorten besmet. De bacterie die katten besmet, Chlamydophila felis, heeft zich sterk aangepast aan de kat en veroorzaakt zelden tot nooit ziekte bij andere dieren.

Chlamydophila-bacteriën zijn erg gevoelig en kunnen maar beperkte tijd in de omgeving overleven. Een infectie treedt daarom op via direct contact tussen dieren.

Wat voor ziekte veroorzaakt Chlamydophila felis bij de kat?

Chlamydophila felis veroorzaakt vooral een conjunctivitis (een infectie en ontsteking van de slijmvliezen die de binnenzijde van de oogleden en het witte gedeelte van de oogbol bekleden). Binnen enkele dagen tot een week na infectie ontstaan er symptomen, die meestal beginnen met een waterige uitvloeiing van één of beide ogen. Hoewel in sommige gevallen slechts één oog geïnfecteerd is bij de eerste symptomen, zijn binnen enkele dagen beide ogen geïnfecteerd. Door de pijn zullen veel katten hun ogen gedeeltelijk dichtknijpen.

Wanneer de ziekte zich voortzet, kan er een behoorlijke zwelling en roodheid van de slijmvliezen ontstaan en zal de uitvloeiing veranderen van waterig tot een dikkere geelkleurige uitvloeiing.

Hoewel de conjunctivitis het belangrijkste symptoom is, kan er ook een milde vorm van niezen en neusuitvloeiing worden waargenomen bij sommige katten. In een enkel geval heeft de kat koorts die leidt tot lusteloosheid en gebrek aan eetlust, maar in het algemeen blijft de kat alert en eet normaal. Wanneer een behandeling uitblijft, kan de conjunctivitis wel zes tot acht weken of langer aanhouden en blijft de kat nog maanden de bacterie uitscheiden.

Hoewel Chlamydophila felis vooral leidt tot een conjunctivitis, kan deze bacterie ook worden aangetroffen in de longen, het maagdarmkanaal en in de voortplantingsorganen en er wordt gedacht dat deze bacterie kan leiden tot onvruchtbaarheid bij de poes.

Welke katten lopen gevaar op infectie?

Een infectie met Chlamydophila felis komt relatief vaak voor. Omdat de bacterie niet goed kan overleven in de omgeving is direct contact tussen katten nodig voor verspreiding van de infectie. Daarom komt deze ziekte veel vaker voor op plaatsen waar meerdere katten samen worden gehouden, zowel in huis als in het pension of het asiel.

Hoewel katten van elke leeftijd geïnfecteerd kunnen worden, wordt de ziekte het meest aangetroffen bij kittens (5-12 weken oud) die blijvend geïnfecteerd zijn of lijden aan een terugkerende infectie.

Zijn er andere oorzaken van conjunctivitis?

Hoewel een infectie met Chlamydophila felis een veel voorkomende oorzaak is van een conjunctitivis bij de kat, zijn er diverse andere mogelijke oorzaken. Deze kunnen variëren van oogbeschadiging, een aanhoudende oogirritatie door een vreemd voorwerp in het oog of haren die tegen het oogoppervlakte schuren en andere infectieuze oorzaken.

De veroorzakers van niesziekte (herpes- en calicivirus) zijn veelvoorkomende oorzaken van niezen in combinatie met oog- en neusuitvloeiing bij de kat en ze kunnen ook leiden tot een conjunctivitis. Net als bij een Chlamydophila infectie, komt niesziekte vooral voor bij kittens en op plaatsen waar meerdere katten samenleven. Sommige katten raken besmet met Chlamydophila en de beide niesziekte virussen.

Hoe wordt de diagnose chlamydiose gesteld?

Omdat er meerdere oorzaken mogelijk zijn bij een conjunctivitis, is een definitieve diagnose alleen te stellen door de aanwezigheid van de bacterie aan te tonen. Er kan een uitstrijkje genomen worden van de ogen van een zieke kat dat wordt opgestuurd naar een laboratorium waar Chlamydophila felis kan worden aangetoond (door middel van een bacteriekweek of een andere speciale techniek). Dit is in de meeste gevallen de meest betrouwbare manier om een diagnose te stellen.

Hoe wordt een infectie met Chlamydophila felis behandeld?

Een infectie met Chlamydophila felis reageert goed op diverse antibiotica, maar er moet een zorgvuldige keuze gemaakt worden, omdat een aantal antibiotica geen effect heeft op deze bacterie. Een lokale therapie met oogdruppels of een oogzalf wordt geadviseerd, maar moet altijd gecombineerd worden met het toedienen van systemische medicijnen (via de bek ingeven), omdat de bacterie zich vaak óók op andere plaatsen in het lichaam bevindt.

Normaal gesproken wordt een behandelingsduur van vier weken aanbevolen en moeten alle katten in huis behandeld worden, of ze nu symptomen vertonen of niet. Het behandelen van drachtige poezen en kittens moet met de nodige voorzichtigheid gebeuren, want sommige middelen kunnen tijdens de ontwikkeling van het gebit leiden tot verkleuringen van de tanden en kiezen.

Kan chlamydiose voorkomen worden?

Er bestaat een vaccin dat bescherming biedt tegen een Chlamydophila-conjunctivitis bij de kat. Het vaccin biedt geen 100% bescherming tegen een infectie, maar het is zeker zinvol om ernstige klinische ziekte te voorkomen. Het vaccin wordt vooral geadviseerd voor situaties waar een grotere kans op besmetting bestaat, zoals catteries en pensions.

Kunnen mensen geïnfecteerd raken door hun kat?

Mensen kunnen besmet raken met Chlamydia, maar de bacterie die katten infecteert, Chlamydophila felis, is sterk aangepast aan de kat en de kans op besmetting van mensen is daardoor uiterst laag. Er zijn slechts één of twee gevallen bekend van mensen met een conjunctivitis na contact met een kat die Chlamydophila felis bij zich droeg. Goede hygiënische maatregelen worden geadviseerd wanneer u contact heeft met besmette katten of deze behandelt. Deze bestaan uit: handen wassen na het aaien van de kat of het toedienen van medicijnen en direct contact tussen het eigen gezicht en dat van de kat vermijden tot de infectie volledig verdwenen is.